mldvliegtuig.jpg

Er is reeds veel geschreven over het functioneren van de Sectie Militaire Inlichtingendienst van de Generale Staf en of deze dienst met haar buitenlandse inlichtingentak (GS IIIA) gedurende de periode van september 1939 tot aan mei 1940, de Nederlandse regering en de militaire top wel afdoende heeft gewaarschuwd voor de dreiging van een Duitse inval. Een inval die op 10 mei 1940 toch nog tot een zekere mate van verrassing leidde.

Was de GS IIIA verantwoordelijk voor die verrassing? Wat was de rol van Majoor Sas? Voldeed het inlichtingenwerk wel degelijk en werd het belang ervan niet op waarde geschat door de regering en het militaire opperbevel? Vragen die enkele jaren terug allemaal opnieuw onderzocht zijn en de moeite waard zijn om opnieuw kennis van te nemen.

Majoor Sas

In 2010 publiceerde dhr. Michiel van Schooten zijn master thesis (Universiteit van Utrecht) getiteld:

'Van de grens komen zeer verontrustende berichten binnen. Weest dus zeer op uw hoede.'

 

De Tweede Boerenoorlog (1899-1902) zorgde er voor dat vanuit diverse Europese landen en legers een belangstelling ontstond voor het verloop en de wijze waarop de Boeren strijdkrachten van de Oranje-Vrijstaat en de Transvaal (Zuid-Afrikaanse Republiek / ZAR), zich staande wisten te houden tegenover de Britse imperialistische grootmacht. Zodoende werden er militaire waarnemers naar Zuid-Afrika gestuurd, waaronder ook enkele officieren van de Nederlandse krijgsmacht.

Deze Nederlandse officieren waren al gauw zeer enthousiast over de vorm en wijze waarmee de Boeren zich te weer stelden, en maakten diverse aanbevelingen voor de Nederlandse strijdkrachten. Interessant is dat zij de strijd in Zuid-Afrika voornamelijk door een Nederlandse bril werd bekeken, en zich in het bijzonder richtte op een volksleger-krijgsmacht hier in Nederland zoals deze ook destijds was georganiseerd in Zwitserland. Wat de officieren compleet ontging en juist de sterkte van de Boeren was, was de organisatie te velde in de Boerencommando's!

Niettemin is het interessant om in onderstaande twee studies te bekijken hoe deze 2e Boerenoorlog werd bekeken als nieuw studiemateriaal voor een Nederlands leger in het Europese militaire krachtenveld.

Eind jaren dertig van de vorige eeuw begon de Nederlandse politiek zich te realiseren dat een nieuwe oorlog in Europa wel eens werkelijkheid kon worden. Om die reden begon vanaf 1936 een herbewapeningspolitiek en werd getracht op allerlei vlakken het leger en de luchtmacht tijdig te moderniseren. Vele bestellingen voor wapens en vliegtuigen volgden, waaronder in het buitenland. Desondanks was in mei 1940 nog een groot deel hiervan niet geleverd.

Eén van de wapens die sterk achterbleven was dat van de luchtdoelartillerie. En nu is het bijzondere dat de Nederlandse groot-industriëlen zich daar ook terdege van bewust waren in de jaren 1938 en 1939, en hun fabriekscomplexen slachtoffer konden worden van het moderne luchtwapen en bombardementen, zoals dit in dezelfde periode werd aangetoond tijdens de Spaanse Burgeroorlog. Er ontstond nu een privé initiatief om alsnog een inhaalrace te maken voor het aanschaffen van moderne luchtdoelartillerie, ondersteund vanuit de regering.

 

Tijdens de pogingen om het Nederlandse gezag weer te herstellen in de kolonie Nederlands-Indië werd gedurende de jaren 1945-1950 de Koninklijke Marine o.a. ook ingezet op de vele aanwezige rivieren. Deze vrij onbekende geschiedenis is recentelijk onderwerp van studie geweest.

In 2012 schreef dhr. M. Cremers zijn master scriptie voor de studie militaire geschiedenis (Universiteit van Amsterdam) getiteld:

Nederlandse Rivieroorlogvoering in de Indonesische Archipel 1945-1950.

Rob Wolters

Op alle schilderijen en prenten van de slag bij Waterloo zijn de afgebeelde kwartiermutsen lakense mutsen, die in het uniform besluit van 9 Januari 1815 nr. 10 als Hongaarse mutsen worden aangeduid. Deze mutsen worden ook in Teupken (1823) beschreven, zij het dat zij dan al wel iets veranderd zijn. In het Recueil Militair van 1814 zien we echter dat de troepen te voet en de trein toen een zogenaamd kalfslederen petje hadden in plaats van de bovengenoemde lakense muts. Helaas bestaat er geen enkele afbeelding van dit petje. De enige bekende aanwijzing betreffende de vorm is een opmerking in Ten Raa. Deze meldt dat het in oktober 1816 Oost-Indië opgerichte bataljon Pioniers een half-bolrond lederen petje kreeg.1  Dit zou gebaseerd kunnen zijn op het petje van 1814, daar de pontonniers, mineurs en sappeurs in 1815 pas maanden na de infanterie een model lakense muts kregen en dus langer het petje zijn blijven dragen, net als overigens de trein.2

Australische convict cap