Edwin Groot

Op 28 oktober 2015 vond in de Groninger Archieven een lezingenavond plaats over de Slag bij Noordhorn die plaats vond op 30 september 1581. Deze slag werd op 29 en 30 augustus 2015 nagespeeld, waarover wij al eerder hebben bericht.

Uit militair historisch oogpunt is deze slag bijzonder te noemen, zo leerden wij van Olaf van Nimwegen, de eerste spreker. Er is namelijk veel informatie over deze slag beschikbaar, bijvoorbeeld uit het dagboek van de Spaanse commandant Verdugo en correspondentie van Willem Lodewijk.

De slag was een deel van de zogenaamde Schansenkrijg, die de Friese Stadhouder Willem Lodewijk voerde tegen de Groningse Stadhouder aan Spaanse zijde Verdugo met als doel de verovering van Groningen en Drenthe. Deze oorlog die uit kleine en grote veldslagen bestond, plus een groot aantal belegeringen, werd uiteindelijk afgesloten middels de Reductie van Groningen, waarbij in 1594 na een beleg Maurits de Provincie Groningen aan de Republiek kon toevoegen.

In 1581 bestond zowel het Staatse als het Spaanse leger uit beroepsmilitairen. Overigens was Verdugo de enige Spanjaard op het slagveld, zijn leger bestond uit Duitse en Waalse troepen. Het Staatse Leger bestond uit Engelse, Friese en Hollandse troepen, gecommandeerd door de Engelsman John Norreys. De slag zelf liep voor de Staatsen slecht af: de aanval op de rechterflank mislukte door een hinderlaag van haakbusschutters, en in het centrum ontstond wanorde omdat de sloten niet gedempt waren. De Staatsen trokken vechtend terug naar de schans bij Niezijl waar een Spaanse aanval weer mislukte.

Na Dr. van Nimwegen's lezing werd er door archeologe mw. Van der Velde gesproken over her bodemonderzoek in Noordhorn, waarbij inderdaad musketkogels en kledingstukken e.d. werden gevonden. Daarna werd er door organisator van het evenement Dreewe Schouten een toelichting gegeven over de organisatie daarvan en het re-enactment gedeelte.

Weblinks:

Groninger Archieven - startpaginaSchansenkrijgSlag bij NoordhornBeleg van NiezijlReductie van GroningenSchansenkrijg

Literatuur:

J.W. Wijn. Het krijgswezen in de tijd van Prins Maurits. Disseratie, 1934G. Overdiep. De Groninger schansenkrijg: de strategie van graaf Willem Lodewijk, Drenthe als strijdtoneel 1589-1594. Groningen, 1970Jan van den Broek. Voor God en mijn Koning: het verslag van kolonel Francisco Verdugo over zijn jaren als legerleider en gouverneur namens Filips II in Stad en Lande van Groningen, Drenthe, Friesland, Overijssel en Lingen (1581-1595). Van Gorcum, 2009