Met de overgave van Japan op 15 augustus 1945 bevonden plots duizenden Japanse soldaten zich in krijgsgevangenschap. Zo ook in Nederlands-Indië waar twee dagen na de capitulatie Soekarno de onafhankelijke Indonesische staat uitriep. Hoe verging het deze Japanse krijgsgevangenen in een Nederlandse kolonie waar de strijd losbarstte tussen het herstel van het Nederlandse gezag en de rebellerende Indonesiërs? De Japanners werden beschuldigd van steun aan de republiek, maar er ontstonden juist spanningen toen de laatste zich wapens en munitievoorraden probeerde toe te eigenen.

Van 1945 tot 1947 verbleven duizenden Japanse soldaten en burgers in gevangenschap om arbeid te verrichten, te midden van een dekolonisatie oorlog.

^{Japanse krijgsgevangenen op Manado, mei 1946}

Zo schrijft dhr. Jobse in zijn bacherlor scriptie het volgende: (om verder te lezen en de studie te raadplegen... klik op meer lezen!)

De situatie waarin de Japanners verkeerden was complex. Na de capitulatie van Japan waren er in Nederlands-Indië meerdere belanghebbenden, namelijk: de nieuw gevormde Japanse regering in Tokio, de geallieerden bestaande uit de Britse en Amerikaanse overheid en het Rode Kruis. Elk van deze partijen had zijn doel en beweegredenen voor de Japanse koelies in Nederlands-Indië. Deze partijen hebben allen bronnen achtergelaten die grotendeels gekleurd zijn. Daarom is het niet mogelijk om onmiddellijk antwoord te geven op de vraag of de Japanners daadwerkelijk slecht werden behandeld.

In 2013 publiceerde dhr. M. Jobse zijn bachelor thesis (Universiteit van Utrecht), getiteld: Japanse koelies in Nederlands-Indië: De Japanse soldaten en burgers die koeliewerk moesten verrichten in Nederlands-Indië in de periode van 1945- 1947.