artillerie.jpg

Aangezien het in ons meest recente tijdschrift Mars et Historia ook over het afschaffen van de oorlam ging in diezelfde periode bij de marine, is dit een toepasselijke studie om te lezen.

Tijdens de jaarlijkse bijeenkomsten in gemeentes om de nieuwe dienstplichtigen uit te kiezen voor het Nederlandse leger, liep dit vrijwel overal en steevast uit op ongecontroleerde drinkgelagen. Ook militairen die al in dienst waren lusten wel de nodige alcoholische versnaperingen. Dat was al met al vanaf het midden van de 19e eeuw een doorn in het oog van christelijke- en puriteinse bewegingen, die uiteindelijk zich verenigden in de drankbestrijdingsbeweging. Ook de lotelingen en militairen ontkwamen hier niet aan, zoals beschreven wordt in de studie van Romy Damen Drinken, loten en verder drinken in de militaire kantines.

In de inleiding van de studie schrijft Damen onder andere: "De vraag waarom, op welke wijze en met welk resultaat de anti-(sterke)drankverenigingen probeerden (sterke)drankmisbruik onder (toekomstige) militairen te voorkomen van 1850 tot 1914, staat centraal in deze scriptie. Twee actiepunten van de drankbeweging met betrekking tot de (toekomstige) militairen komen aanbod, namelijk het drankmisbruik tijdens de militielotingen en in de militaire kantines. Bij de lotingskwestie bestaat de doelgroep van de anti-drankverenigingen uit lotelingen en hiermee grotendeels uit toekomstige militairen. Daarentegen richtten de verenigingen zich bij de kantinekwestie op de militairen, die onder de krijgstucht vielen."

"Een vergelijking tussen de aanpak van beide kwesties kan een interessante beeld opleveren. Want kwamen de motieven en doelen die de verenigingen gebruikten, de werkwijzen en de middelen die zij inzetten en het effect en het resultaat van de actiemiddelen die zij behaalden bij deze kwesties overeen? Behalve deze vergelijking tussen de doelgroepen, zal ook bekeken worden of de aanpak van deze kwesties paste binnen het repertoire van de drankbestrijdingsbeweging, de verheffers of de afschaffers en of er wel sprake was van één werkwijze."

In 2018 publiceerde R.M. Damen de geschiedenis thesis (Universiteit van Leiden), getiteld Drinken, loten en verder drinken in de militaire kantines: de drankbestrijdingsbeweging en de (toekomstige) militairen, 1850-1914.