buskruit

Halverwege de 18e eeuw heeft de VOC buskruit in gebruik met hoekige ipv ronde korrels.
Wanneer en door wie is dit ingevoerd? Welke buskruitmolen in Nederland leverde dit kruit?
Het rare is dat ik de term nooit ben tegengekomen in de VOC administratie van de Kamer Amsterdam, waarin alle buskruitaankopen staan vermeld.

Tweede vraag: hoe zit het met het Staatse Leger en de Admiraliteiten en de WIC? Gebruikten die ook dergelijk kruit?
Wordt dit kruit vooral of uitsluitend in kleinkaliber wapens gebruikt?
John

Landolt 1861;

Tot in de tweede helft der 15 e eeuw werd het buskruit in den vorm van meelpulver gebezigd; menwilde het niet korrelen, omdat men het niet bevochtigen wilde. De Franschen schijnen het korrelen het eerst beproefd te hebben. Het eerste gekorrelde buskruit werd in Duitschland knollenkruid genoemd. T ARTAGLIA in 1537 onderscheidt reeds drie soorten van buskruit.voor grof, voor middelbaar geschut en bussenkruid; het eerste had 50 deelen salpeter,33,3 zwavel en 16,7 houtskool, het tweede 66,7 salpeter, 20 zwavel en 13,3 houtskoolen het laatste 83,4 salpeter 8,3 zwavel en 8,3 houtskool. In plaats van het fijn stampen in vijzels, werd reeds in de eerste helft van de 15 e eeuw het stampen in stampmolensbekend. B IRINGUCCIO kende in 1530 ook reeds drukmolens. Er werd toch nog langetijd, niettegenstaande de wetenschappelijke behandeling, die het buskruit ten deel viel,veel onzin met het buskruit uitgevoerd; men dacht daaraan door het bijvoegen van allerlei organische en anorganische stoffen, metalen, wortels, bloemen, zaad, door hetbeschilderen, door de vervaardiging op bepaalde plaatsen, onder galgen en op zekere uren, middernacht, meer of bijzondere krachten mede te deelen.
Langzamerhand werd ook aan het buskruit voor geschut meer salpeter toegevoegd; op den buskruidmolen van Spandau deed men in het begin der 17 e eeuw, reeds 68 percent salpeter daarin,terwijl T ARTAGLIA slechts 50 percent gevorderd had. In Frankrijk vervaardigde men in 1685 voor geschut en kleingeweer, buskruit met 76 percent salpeter, in Spanje met 78 percent; de Franschen voegden daarbij 12 percent zwavel en evenveel houtskool; op den molen te Spandau werd 17,6 percent houtskool en 13,4 percent zwavel gebruikt. S IMIENOWICZ (1650) verlangde 66,8 tot 70 percent salpeter en gelijkehoeveelheden zwavel en houtskool; voor pistoolkruid wilde hij 78,7 salpeter 9,4 zwavel en 11,9 houtskool. Het buskruit voor geschut werd nog langen tijd met weinig zorgbehandeld; in de 17 e eeuw stampte men het slechts gedurende 10 uren. Men kwam intusschen al meer en meer daarvan terug; door een besluit van LODEWIJK XIV werd in Frankrijk (1686) het beproeven van het buskruit door den proefmortier gelast; aldaar bestonden in het midden der 17 e eeuw reeds 28 buskruidmolens, die met 829 stampers werkten en jaarlijks minstens 1 1/2 millioen pond buskruid konden opleveren. Het meest bekende buskruit te dier tijd was dat van Dantzig, Lissa, Ath en Bremen. In 1780 beproefden de Engelschen het eerst het droogen van het buskruit op koperen platen, die met stoom verwarmd werden, terwijl in 1787 het afzonderlijke fijnmaken der bestanddeelen in Frankrijk werd ingevoerd. De nieuwere wijzen van buskruid vervaardiging, die met de Fransche omwenteling in zwang kwamen, zijn hierboven reeds aangegeven.

Uit het bovenstaande blijkt dat de vervaardiging van Buskruit een evolutie heeft ondergaan. Een belangrijke stap is natuurlijk de invoering van een testapparaat om de effectiviteit van Buskruit te meten. Allicht heeft dit en de veranderde productiemethode invloed gehad op het verdwijnen van het hoekige kruit.

johnverbeek schreef :

Halverwege de 18e eeuw heeft de VOC buskruit in gebruik met hoekige ipv ronde korrel


 

John;
Landolts wapenleer 1872;

 ' het prismatisch buskruit bestaat uit regelmatige zeshoekige prisma's , die in de strekking der hoogte met 7 ronde gaten doorboord zijn. De prisma's hebben overhoeks 40 mm middellijn en eene hoogte van 25 mm; 100 prisma's wegen 4,15-4,25 kg'

Beschrijft het bovenstaande het 'hoekige' buskruit waar je over rept? Of is dit prismatische kruit iets anders?
mvg
Henry

buskruit is een complexe materie. Ik ben de laatste tijd veel tegengekomen uit de 17e en 18e eeuw, maar moet dat nog even op een rijtje zetten. Zo uit mijn hoofd had de VOC het over 'kantige korl', maar ik kreeg daarbij niet het idee dat zulks volkomen verouderd was. Er werd juist lovend over gesproken.

Prismatisch buskruit is een 19e eeuwse vinding: een geperst achthoekig blokje zwart of bruin buskruit, dat is voorzien van brandgaten. Zie: Zwetende Pantsermannen en het boek over 24 cm IJzer.
mhgr
John

johnverbeek schreef :

buskruit is een complexe materie. Ik ben de laatste tijd veel tegengekomen uit de 17e en 18e eeuw, maar moet dat nog even op een rijtje zetten. Zo uit mijn hoofd had de VOC het over 'kantige korl', maar ik kreeg daarbij niet het idee dat zulks volkomen verouderd was. Er werd juist lovend over gesproken.

 

Ok, dus prismatisch kruit is het niet.

Ronde korrels zijn dichter te stapelen dan hoekige objecten. Met ronde korrels heb je dus meer kruit per volume eenheid. Een stapeling met hoekige dingen zal in vergelijking met ronde korrels meer zuurstof bevatten. Misschien dat dit de verklaring is.
 

Dat is zeker een factor van belang. Ik denk dat het ook iets te maken heeft met het productieproces.
Het prismatisch buskruit was juist van gaten voorzien om de vlamvatting te versnellen.