infanterie.jpg

Karel Doorman onder vuur

  • erwinmk
  • erwinmk's Profielfoto Onderwerp Auteur
  • Offline
  • Administrator
  • Administrator
Lees meer
3 jaren 9 maanden geleden - 3 jaren 9 maanden geleden #1216 door erwinmk
Karel Doorman onder vuur werd gestart door erwinmk
In nummer 4 van de jaargang 2020 van ons tijdschrift Mars et Historia publiceerden de historici Enthoven en Boer het artikel Heldendood Karel Doorman een mythe, waarin zij middels ooggetuigenverslagen naar voren brengen dat met de ondergang van de De Ruyter in de slag bij de Javazee begin 1942, de bevelvoerder van het geallieerde vlooteskader schout-bij-nacht Karel Doorman (alsmede commandant van het schip kapitein-luitenant ter zee Laclombé) niet op heldhaftige wijze zijn ten ondergegaan met hun schip. In plaats daarvan zouden beide aan boord zijn gegaan van een vlot, om daarna overigens nog uit het oog te zijn geraakt en hun dood vonden.

De publicatie van dit artikel leidde al tot andere aandacht op het internet, mede door het vrijgeven van de inhoud van het artikel in verkorte versie, zoals op de website Historiek , Traces of War , de Java Post , en Indisch4ever . Op zich dus naast ons blad al een vrij grote verspreiding van het artikel en de implicaties van het onderwerp.

Als antwoord op het artikel van Enthoven en Boer schreef de heer Jacques Brandt (schout-bij-nacht b.d van de Koninklijke Marine en voorzitter van het Karel Doorman Fonds) in nummer 1 van de jaargang 2021 van Mars et Historia al een kritische noot. Met een korte respons van beide auteurs toegevoegd.

 
Bijlagen:
Laatst bewerkt 3 jaren 9 maanden geleden door erwinmk.

Gelieve Inloggen om deel te nemen aan het gesprek.

  • erwinmk
  • erwinmk's Profielfoto Onderwerp Auteur
  • Offline
  • Administrator
  • Administrator
Lees meer
3 jaren 9 maanden geleden - 3 jaren 9 maanden geleden #1217 door erwinmk
Beantwoord door erwinmk in topic Karel Doorman onder vuur
Naast de kritiek van de heer Jacques Brandt, stuurden ook de heren Kees Leebeek (commandeur b.d., voormalig vlagofficier Marineluchtvaartdienst en souschef operatiën Koninklijke Marine) en Aad van der Hout (MA en kapitein-luitenant ter zee) een reactie in.

Aangezien er geen ruimte was in ons tijdschrift Mars et Historia voor een vervolg van de discussie, bieden de heren Leebeek en Van der Hout hier hun reactie aan in onderstaande tekst:

Reactie op artikel Enthoven en Boer in Mars et Historia nr. 4 (2020) 

Onderzoeksvraag. In de inleiding voor hun artikel “Heldendood Karel Doorman een mythe” wordt beschreven op grond van welke argumenten Doorman bij KB van 5 juni 1942 postuum werd benoemd tot ridder 3e klasse MWO (kort gezegd: op grond van zijn bekwame en stoutmoedige inzet van het geallieerd eskader op 27 feb 1942). Lacomblé werd bij KB van 28 mei 1949 postuum benoemd tot ridder MWO 4e klasse (op grond van zijn bezielend voorbeeld aan de bemanning door haar op te dragen het zinkende schip met de gewonden te verlaten, doch zelf aan boord te blijven, waardoor hij met het schip ten onder is gegaan). De auteurs kiezen nu als onderzoeksvraag: “wat is de meest aannemelijke verklaring voor het overlijden van Doorman en Lacomblé?”, ofwel zijn ze met hun schip ten onder gegaan, of later in een reddingsvlot? Is de gekozen onderzoeksvraag wel relevant? Naar onze mening niet: de benoeming tot ridder MWO is niet enkel gebaseerd geweest op de wijze waarop beide ridders aan hun einde kwamen. De vraag wordt door de auteurs niet beantwoord, anders dan met een suggestieve titel en meerdere suggesties in het artikel, die echter niet worden hardgemaakt.  
 
Historische bronnen. De auteurs noemen vooral boeken, artikelen en televisie-uitzendingen die zouden aantonen dat beiden waarschijnlijk in een vlotje zijn gezien en waarschijnlijk daarin later zijn omgekomen. De keuze voor deze eenzijdige bronnen, evenals het negeren van andersluidende bronnen wordt niet duidelijk gemaakt. Er is sprake van “cherry picking”. Afweging van argumenten is afwezig. 

Ontbreken van bronnenkritiek. De auteurs gebruiken geen bronnenkritiek als middel om de betrouwbaarheid van getuigen te bepalen. Is de waarneming door ooggetuigen zelf gedaan tijdens of direct na het gebeurde? Waren de getuigen betrouwbaar genoeg om de nachtelijke waarneming onder chaotische omstandigheden op zuivere wijze te doen? Het personeel was immers uitgeput en getraumatiseerd in een zeeslag, waarbij het eigen schip diverse voltreffers kreeg met doden en gewonden, waarbij het schip was getroffen door een of meerdere torpedo’s en moest worden verlaten onder gevaarvolle omstandigheden, zoals brand en ontploffende munitie aan dek. Waren de getuigen die verklaarden Doorman en Lacomblé in een reddingvlot te hebben gezien hen zodanig goed bekend dat zij op de hoogte konden zijn van hun wel en wee? Naar onze mening voldoen de genoemde getuigenissen niet aan de criteria van bronnenkritiek. De getuigen die stelden dat beide ridders hoogstwaarschijnlijk aan boord zijn gebleven en met het schip de dood vonden, kunnen hieromtrent evenmin zekerheid geven: we zullen het nooit zeker weten.

Tenslotte. De notie dat de KM het in WO II goed heeft gedaan berust niet uitsluitend op het optreden in Indië. Gedurende de gehele oorlog hebben varende en vliegende marine-eenheden op alle wereldzeeën een waardevolle bijdrage geleverd aan de geallieerde oorlogvoering, waarbij vele marinemannen hun leven hebben gegeven. De toekenning van de Militaire Willemsorden aan onder meer de vaandels van Onderzeedienst en Marineluchtvaartdienst spreken duidelijke taal. Hoezo eenzijdig geconstrueerd beeld van de werkelijkheid? 

Aad van der Hout, MA, kapitein-luitenant ter zee b.d. en drs. Kees Leebeek, commandeur b.d.
 
Laatst bewerkt 3 jaren 9 maanden geleden door erwinmk.

Gelieve Inloggen om deel te nemen aan het gesprek.

Lees meer
3 jaren 8 maanden geleden #1228 door peterboer
Beantwoord door peterboer in topic Karel Doorman onder vuur
Reactie auteurs op het commentaar van Aad van der Hout en Kees Leebeek op ons artikel Heldendood Karel Doorman een mythe.
Wij stellen niet de toekenning van de MWO aan Doorman en Lacomblé ter discussie. De in ons artikel gegeven Doelstelling (p 4, 2e kolom) is: een verklaring (…) geven voor het verschil van mening over de oorzaak van het overlijden van Doorman en Lacomblé, daarbij ook kijkend naar de eventuele invloed van de KM op de beeldvorming.
Vooral gebruiken van boeken, artikelen en televisie-uitzendingen als bron? Helemaal niet, wij gebruiken vooral de processen-verbaal van de Commissie van Onderzoek Gedragingen marinepersoneel (COG) en daarnaast aantekeningen van een gesprek tussen LTZ I Kretschmer de Wilde en J. Bennink tijdens krijgsgevangenschap en aantekeningen van een gesprek tussen vice-admiraal b.d. Stöve en J. Bennink (p 7), correspondentie tussen Lou de Jong en W. van Zijl en correspondentie tussen Lou de Jong en K.W.L. Bezemer m.b.t. een gesprek tussen Bezemer en Van Zijl (pp 8-9). Voor het artikel zijn alle COG-verklaringen van overlevenden van de De Ruyter doorgenomen. Er zijn enkele verklaringen waarin wordt vermeld dat Doorman aan dek is gezien, langs de reling liep etc. maar dat waren alle waarnemingen gedaan terwijl betrokkenen zelf het schip verlieten en in een vlotje stapten. Er zijn géén verklaringen die expliciet vermelden dat Doorman aan boord is gebleven (p 7). Er zijn echter wel verklaringen die vermelden dat Doorman in een vlotje is gezien (p 7). Er zijn, kortom, in het geheel geen bronnen genegeerd.
Natuurlijk hebben wij oog gehad voor de beperkingen van het bronmateriaal, de gebruikte bronnen zijn daarom zoveel als mogelijk door onderlinge vergelijking gecheckt op betrouwbaarheid. Maar de betrouwbarheid van verklaringen die in de periode 1946-1948 officieel in een verbaal zijn vastgelegd m.b.t. waarnemingen gedaan in 1942 vanuit een vlotje tijdens een heldere tropische nacht met bijna volle maan en tegen de achtergrond van een fel brandend schip, achten wij hoog. Zie in dit verband ook onze opmerkingen op p. 12, par. De waarde van de COG-verslagen.
Wij stellen nergens dat de KM het in WOII niet goed zou hebben gedaan en geen waardevolle bijdrage aan de geallieerde oorlogsinspanning heeft geleverd. Wel stellen wij dat van het optreden van de KM in de strijd om Nederlands-Indië een onjuist beeld is geconstrueerd.
Rob Enthoven en Peter Boer

Gelieve Inloggen om deel te nemen aan het gesprek.

  • erwinmk
  • erwinmk's Profielfoto Onderwerp Auteur
  • Offline
  • Administrator
  • Administrator
Lees meer
3 jaren 8 maanden geleden #1252 door erwinmk
Beantwoord door erwinmk in topic Karel Doorman onder vuur
Beste meneer Boer, voor zover ik dus uw artikel in Mars heb gelezen, samen geschreven met dhr. Enthoven, komt telkens de reactie vanuit de marine hoek dan niet neer dat men niet kan omgaan met (voorheen) niet algemeen gebruikte ooggetuigenverslagen als bronmateriaal. Dat dus de beeldvorming middels die niet-gebruikte bronnen 'Im Frage' gesteld wordt? Los nog van het feit of die bronnen het definitieve antwoord geven?
Kan het zijn dat het stellen van die vragen de inmiddels vastgestelde traditie binnen de marine 'Im Frage' stelt?

Gelieve Inloggen om deel te nemen aan het gesprek.

Lees meer
3 jaren 8 maanden geleden #1253 door peterboer
Beantwoord door peterboer in topic Karel Doorman onder vuur
Beste Erwin, je slaat naar onze mening de spijker op zijn kop.

Mede namens Rob Enthoven en met vr. groet,
Peter Boer

Gelieve Inloggen om deel te nemen aan het gesprek.

  • erwinmk
  • erwinmk's Profielfoto Onderwerp Auteur
  • Offline
  • Administrator
  • Administrator
Lees meer
3 jaren 8 maanden geleden #1257 door erwinmk
Beantwoord door erwinmk in topic Karel Doorman onder vuur
Beste meneer Boer, ik heb nog in dit forum onder rubriek Overige varia een onderwerp over 'Camouflage - Marine' met vragen over de beschildering van de Nederlandse schepen in Nederlands-Indië, waaronder de De Ruyter. Kunt u daar nog iets over zeggen?
(Het is hier even een zijsprongetje, maar zo kan ik u bereiken.)

Gelieve Inloggen om deel te nemen aan het gesprek.

Tijd voor maken pagina: 0.211 seconden
Gemaakt door Kunena