Hoi Erwin,
over die camo-patronen is er veel prietpraat en zeker die vergelijkingen met de Britse patronen is een studeerkamer onderwerp die vaak ver van de dagelijkse werkelijkheid staat. Zo werd ik eens geconfronteerd met de bewering dat de Nederlandse Marine naar Singapore is gevaren om daar Brits verf te gaan halen om dat camo-patroon voor de slag in de Javazee aan te brengen. Dat dan terwijl er in Soerabaja in grote verffabriek staat die defensie contracten vervult....
Vandaar dat ik deze vraag aan Jaap Anten heb voorgelegd. Hij de auteur van "Hr.ms. kruisers Java en Sumatra' en ook van "Navalisme nekt de onderzeeboot". Hij is zeer goed ingevoerd in het onderwerp en heeft altijd een goed oog voor de dagelijkse praktijk. Die stelt hij liever op de voorgrond dan een studeerkamertheorie.
Ik hoop dat je met zijn onderstaande antwoord uit de voeten kan;
Wat betreft de Nederlandse camouflagekleuren ten tijde van de Slag in de Javazee.
1/ Camouflageschema's werden vooral door de Engelsen en vervolgens de Amerikanen gebruikt in de tweede helft van de Eerste Wereldoorlog.
2/ Alles wat daarna gebeurde, bestaat uit variaties en vereenvoudigingen van deze schema's uit de Eerste Wereldoorlog. Het is verkeerd een schema te reduceren tot een patroon, het bestaat uit een patroon in combinatie met bepaalde kleurstellingen.
3/ In Nederlands-Indië was het zo dat, al ver voor de Tweede Wereldoorlog, sommige oefeningen kruisers een experimenteel camouflageschema kregen. Daar hadden we de Britten niet voor nodig. Niet lang voor de de Slag in De Javazee werden de kruisers in een soort Nederlands standaard camouflageschema in twee tinten beschilderd. In het boek Nederlandse Oorlogsschepen 1940-1945 van Henk Van Willigenburg staat dit schema op de kruisers. Het bestond het in Indië gebruikelijke groenig-grijs, waardoorheen, mogelijk donkere verf werd gemengd (neem ik aan) en in ieder geval stookolie om een donkerder tint te maken. Dat van die stookolie mengen heeft bemanningslid van een van de kruisers mij verteld, dat hij dat deed. Dit waren Nederlands-Indische kleurstellingen.
4/ Een vereenvoudigde versie van dit kruiserschema werd op sommige torpedobootjagers gebruikt, met name de Evertsen. Gek genoeg ontbreekt dit schema in het overigens uitstekende boek van Van Willingenburg. Ik ga er vanuit dat dit algemene schema - en zeker de kleuren - een Nederlands-Indische ontwikkeling was.
5/ Er is geen enkele reden om aan te nemen dat het in Nederlands-Indië om een Brits schema ging, behalve natuurlijk dat in zekere zin alles geïnspireerd was op Britse schema's uit de Eerste Wereldoorlog. In tegenstelling natuurlijk tot Nederlandse schepen die vanuit Britse bases in Europa opereerden, zoals de flottieljeleider (niet te verwarren met het pantserschip uit 1908} Jacob van Heemskerck, daarvan werd het uiterlijk aan Britse schepen aangepast. Dat was dus in het Atlantisch gebied. Na de val van Nederlands-Indië in maart 1942 opereerde de Koninklijke Marine ook in Azië vanuit bases van de Royal Navy - dan wel de Australiërs. Voor eigen camouflage was weinig ruimte meer. De Heemskerck arriveerde pas toen de strijd om Indië al gestreden was vanuit Europa. Het ongetwijfeld een Brits schema.
6/ De Duitsers gebruikten ook allerlei wisselende schema's en het Nederlandse schema doet, eerlijk gezegd, meer denken aan een een vereenvoudigde versie waarmee sommige Duitse torpedobootjagers voeren, dan aan een Brits. De Koninklijke Marine had voor de inval van mei 1940 meer dan uitstekende contacten met de Kriegsmarine. De Amerikanen en Italianen en de Japanners hadden ook hun eigen schema's en van al die landen lijken sommige schema's op elkaar. Veel waren 'disruptive', die term zegt daarom weinig. Maar ik denk dat het Nederlandse gewoon een Nederlands-Indische ontwikkeling was.
