Vesting(oorlog)land?

Om terug te komen op deze discussie,

In het boek van Van Nimwegen getiteld 'Te vuur en te zwaard: De militaire ontwikkeling van Europa, 1315 - 1914' worden een aantal citaten gegeven die de stelling bevestigen dat vanwege het landschap veldslagen werden vermeden, en dat de strijd transformeerde in een vesting oorlog in de eindfase van de tachtig jarige oorlog (na 1600).

Na de slag bij Nieuwpoort waarschuwde Willem Lodewijk Van Oldenbarnevelt dat aan de uitkomst van Nieuwpoort geen te hoge verwachtingen over een spoedig einde van de oorlog verbonden moesten worden. ''De Friese stadhouder twijfelde er niet aan of de tegenstander had 'wel zo veel van Nieuwpoort geleerd' dat hij een nieuwe veldslag net zo lang uit de weg zou blijven gaan totdat hij een stelling had betrokken waar 'hij ons wel heerlijk ontvangen kan'. In de Zuidelijke Nederlanden zou hij daar niet lang naar hoeven te zoeken, want door de vele rivieren, stroompjes, bossen en moerassen waren in Vlaanderen en Brabant sterke defensieve posities in overvloed aanwezig. Maurits en Willem Lodewijk waren niet van plan hun kostbare soldaten in bloedige stormaanvallen te verspillen.''

Over Frederik Hendrik schrijft Van Nimwegen het volgende: ''Frederik Hendrik was zo mogelijk nog voorzichtiger dan zijn half broer en neef. Hij bouwde zijn militaire reputatie uitsluitend op de verovering van steden (...) Nadat de Spaans-Nederlandse strijd in 1621 was hervat, voerde de Spaanse legerleiding een voornamelijk defensieve oorlog gericht op het behoud van de kernprovincies Brabant en Vlaanderen. De Nederlanders konden de oorlog alleen snel beslissen en daarmee erkenning van hun onafhankelijkheid door de Spaanse koning afdwingen als het hun lukte deze twee gewesten volledig onder hun gezag te brengen. (...) Doordat Frederik Hendrik elk risico wilde uitsluiten, liet hij keer op keer een kans lopen om Antwerpen, Brugge, Gent, Duinkerken of de hoofdstad van de Spaanse Nederlanden, Brussel, te veroveren.''
De Franse militair Henri hertog van Rohan schreef in 1636: ''Van alle oorlogshandelingen is het leveren van een veldslag het eervolst en het belangrijkst; één of twee overwinningen leidt tot de verovering of ondergang van een volledig rijk. In de Oudheid werden alle oorlogen door veldslagen beslist. (...) Tegenwoordig voert men oorlog meer als een vos dan als een leeuw; en spelen belegeringen een veel grotere rol dan veldslagen.''
Hoogstwaarschijnlijk refererende naar de strijd in de Nederlanden want deze opvatting was niet van toepassing op de dertigjarige oorlog.

Dat is inderdaad de manier waarop Van Nimwegen zijn hypotheses onderbouwt, door alleen citaten te zoeken die dat bevestigen. Rohan was de uitzondering in zijn tijd: geen enkele legercommandant verwachtte een Decisive Battle. Hoe vaak zou anders de 30 Jarige Oorlog gewonnen moeten zijn? Of de Spaans-Franse oorlog? Of de 80 Jarige Oorlog? Of, of, of

Van Nimwegen's teksten staan verder altijd vol met generalisaties die niet onderbouwd worden, maar wel als basis dienen voor weer een nieuwe hypothese.
Hierboven bv. "De Nederlanders konden de oorlog alleen snel beslissen en daarmee erkenning van hun onafhankelijkheid door de Spaanse koning afdwingen als het hun lukte deze twee gewesten volledig onder hun gezag te brengen."
Waar komt die wijsheid ineens vandaan? Uit welke stukken van de Staten Generaal blijkt dat? Wanneer was het ooit de strategie van de Republiek om die twee provincies geheel te veroveren? Hoezo 'snel'? En waarom zou dat erkenning opleveren?

En dan direct daarna "Doordat Frederik Hendrik elk risico wilde uitsluiten, liet hij keer op keer een kans lopen om Antwerpen, Brugge, Gent, Duinkerken of de hoofdstad van de Spaanse Nederlanden, Brussel, te veroveren."
Waarom ging Frederik Hendrik zo vaak de grenzen over als hij elk risico wilde uitsluiten? Welke waren die kansen om die steden te veroveren? Waar zijn de plannen om dat te doen? Waarom zou de Republiek die steden eigenlijk willen hebben (het zou alleen maar de concurrentiepositie van de steden in Zeeland en Holland ernstig aantasten).

Ook nadat Frederik Hendrik stadhouder werd ging elke belegering ging gepaard met minstens 1 veldslag.Daarnaast waren er talloze ontmoetingsslagen, grote raids, en een paar gewone slagen.
Onder Frederik Hendrik marcheerden de grootste legers uit de 80 Jarige Oorlog door Vlaanderen: 60,000 man, dat is drie keer zo groot als het invasieleger van Maurits in 1600. Hoeveel garnizoenen en stadswallen hadden van dat geld gebouwd kunnen worden om FHs vermeende vestingstrategie te onderbouwen?
In de laatste jaren veroverden Staatse vliegende brigades belangrijke bruggen en dorpen, in het door rivieren en moerassen doorsneden west Vlaanderen. Die brigades waren te paard. Dat laat nog maar eens zien hoe weinig het argument van 'het landschap staat geen veldslagen toe' op gaat.

Het is allemaal te vinden in de vele, vele, vele Nederlandse en anderstalige primaire en secundaire bronnen van toen. Van Nimwegen moet gewoon eens de tijd nemen die door te lezen. Dan had hij in dat bovengenoemde boek van hem bijvoorbeeld kunnen vertellen over het infanteriegeschut dat al voor 1620 door Maurits bedacht en op grote schaal ingevoerd was, en niet - zoals nog veel gedacht wordt - 10 jaar daarna door de Zweedse koning Gustaf Adolf. Zo maar 1 voorbeeld. Maar goed, de boekenberg komt niet uit zichzelf naar hem toe.