Waterloo

Ik neem aan dat het aangehaalde citaat refereert door de auteur van Napoloen Banished, over de aanval van een deel van de keizerlijke garde aan het einde van de veldslag; (misschien is het citaat wat verwarrend, omdat ik de verdere context niet ken).

In ieder geval zal de referentie wel komen uit één van de door Napoleon 'geschreven' herinneringen aan zijn leven en militaire successen op St. Helena (gedicteerd aan zijn getouwen die meegingen), zoals Mémoires pour servire a l'histoire de France. Daarin geeft 'ie zoveel onzin redenen waarom 'ie verloor op Waterloo, dat je vaak enorm voorzichtig moet zijn met zijn 'waarheid' of juist het verbuigen ervan.
Overigens kan ik mij niet meteen ter plekke herinneren dat Napoleon de schuld gaf aan de garde, of dit zelfs maar in verband bracht met een kwestie van het aankleden van eenheden in bepaalde uniformen.

Het weergegeven citaat uit het boek lijkt de boel ook een beetje te verhaspelen, maar verwijst onmiskenbaar naar de laatste garde aanval rond 7 uur 's avonds, welke inderdaad faalde.
Over die aanval is uitgebreid gepubliceerd in de Waterloo literatuur, soms goed, dan weer minder, of te algemeen. (Voor literatuur opgaven kunt u me altijd vragen! Zelf heb ik vorig jaar nog een artikel in Nummer 2 van ons kwartaalblad geschreven over de garde-aanval en de rol van de brigade Detmers.)

Dus dat is denk ik een deel van de vraag alvast beantwoord. Dan nog over de uniformen (in volgend berichtje).

Wat betreft de uniformering van de keizerlijke garde: "in the hurry of equipping his army they were obliged to clothe a great many of the new guards in the uniforms of the old".

Dat citaat klopt niet. Nu ben ik geen uniformen specialist, maar het is wel bekend dat na de 1e abdicatie van Napoleon in 1814 het leger werd gereduceerd in sterkte onder het bewind van koning Louis XVIII, en dat ook de voormalige keizerlijke garde in aantallen regimenten werd teruggebracht tot, als ik het wel heb, twee regimenten. Die twee dienden dus als koninklijke garde.
Bij de terugkeer op 20 maart 1815 te Parijs van Napoleon (en zijn feitelijke staatsgreep) moet hij het leger wederom uitbreiden in afwachting van hoe zijn terugkeer zal ontvangen worden in Europa, en om zich op een oorlog voor te bereiden. De garde, wederom keizerlijk, wordt uitgebreid tot meerdere regimenten. Maar daarvoor zijn geen uniformen beschikbaar. Vele manschappen, onderofficieren en officieren die dan uit de linie-regimenten worden toegewezen aan deze nieuwe 1815-garde eenheden, kunnen niet anders dan daarin dienen dan in hun uitrusting/uniform van het gewezen linie-regiment vanuit waar ze tot dan toe hebben gediend.
De garde ziet er dus op de slagvelden van 1815 niet geheel als garde-geüniformeerd uit.

Overigens denk ik dat de auteur van Napoleon Banished hier ook weer een en ander verhaspeld, want er is dus geen sprake van dat bepaalde NIET-garde eenheden geüniformeerd zouden zijn geweest in uniformen van de keizerlijke garde.

Ik hoop je vraag daarmee te hebben opgelost/beantwoord. (Nu alleen over werkelijke misverstanden over uniformen nog...)

"Is er meer bekend over deze gebeurtenis en is het vaker voorgekomen dat uniformkleding tot verwarring heeft geleid?"

Wanneer je vraag louter de Slag bij Waterloo en/of de 1815 campagne betreft, dan zijn er bij mij slechts twee incidenten bekend waarbij verwarring door uniformering leidde tot vriendelijk vuur.
1. Op Quatre Bras op 16 juni krijgt het 5e Lichte Dragonder regiment nadat het terugtrekt na enkele succesvolle charges op de Franse cavalerie vriendelijk vuur van Britse eenheden van Picton's divisie. Oorzaak is dat de groene rok met gele omslagen van het regiment cavalerie vrijwel identiek is met dat van de tegenstanders die ze zojuist bevochten hebben, namelijk chasseurs à cheval.
2. Op Waterloo worden van de 2e Brigade o.l.v. kolonel Von Sachsen-Weimar enkele Nassauer's beschoten rondom Papelotte en omgeving door Pruissische troepen van Von Ziethen, wanneer deze troepen aldaar op het slagveld arriveren. Oorzaak zoals vaak genoemd: de Nassau uniformen lijken sterk op de mode van de Franse uniformen.

Beide incidenten heb ik beschreven tot in detail in mijn boeken.

Het boek van Schoenmaker c.s. vond ik destijds een heel goede aanvulling op de oudere literatuur, namelijk omdat er veel nieuw onderzoek voor is gedaan. Zeker de moeite waard om te lezen!

Mijn eigen boeken vind je via de volgende link:  Books (1815fieldarmy.nl)
Deel 4 wil ondertussen maar niet af komen...